Chúa Nhật XXII Thường Niên - 01/09/2024

Lời Chúa - Mc 7,1-8a.14-15.21-23:

Khi ấy, có những người Pharisêu và một số kinh sư tụ họp quanh Đức Giêsu. Họ là những người từ Giêrusalem đến. Họ thấy vài môn đệ của Người dùng bữa mà tay còn ô uế, nghĩa là chưa rửa. Thật vậy, người Pharisêu cũng như mọi người Do Thái đều nắm giữ truyền thống của tiền nhân: họ không ăn gì, khi chưa rửa tay cẩn thận; thức gì mua ngoài chợ về, cũng phải rảy nước đã rồi mới ăn; họ còn giữ nhiều tập tục khác nữa như rửa chén bát, bình lọ và các đồ đồng. Vậy, người Pharisêu và kinh sư hỏi Đức Giêsu: “Sao các môn đệ của ông không theo truyền thống của tiền nhân, cứ để tay ô uế mà dùng bữa?” Người trả lời họ: “Ngôn sứ Isaia thật đã nói tiên tri rất đúng về các ông là những kẻ đạo đức giả, khi viết rằng:

Dân này tôn kính Ta bằng môi bằng miệng, còn lòng chúng thì lại xa Ta.

Chúng có thờ phượng Ta thì cũng vô ích, vì giáo lý chúng giảng dạy chỉ là giới luật phàm nhân.

Các ông gạt bỏ điều răn của Thiên Chúa, mà duy trì truyền thống của người phàm.”

Sau đó, Đức Giêsu lại gọi đám đông tới mà bảo: “Xin mọi người nghe tôi nói đây, và hiểu cho rõ: Không có cái gì từ bên ngoài vào trong con người lại có thể làm cho con người ra ô uế được; nhưng chính cái từ con người xuất ra, là cái làm cho con người ra ô uế.

Vì từ bên trong, từ lòng người, phát xuất những ý định xấu: tà dâm, trộm cắp, giết người, ngoại tình, tham lam, độc ác, xảo trá, trác táng, ganh tỵ, phỉ báng, kiêu ngạo, ngông cuồng. Tất cả những điều xấu xa đó, đều từ bên trong xuất ra, và làm cho con người ra ô uế.”

Suy niệm:

Ðoạn Tin Mừng hôm nay khởi đi từ một chuyện nhỏ, chuyện các môn đệ không rửa tay trước khi ăn. Ðối với người Pharisêu, sau khi ra nơi phố chợ, người ta thường trở nên ô uế do đụng chạm. Phải rửa tay vì tay ô uế làm đồ ăn ô uế và đồ ăn ô uế sẽ khiến cả con người ô uế. Ðức Giêsu đã long trọng khẳng định: “Không có gì từ bên ngoài vào trong con người lại có thể làm cho con người ra ô uế” (c. 15). Khẳng định này là một cuộc cách mạng, bởi lẽ người Do Thái bị bao vây bởi nhiều cấm kỵ. Họ không được ăn thịt heo hay thịt thú chết ngạt; không được đụng vào xác chết hay người phong; không được chung đụng với dân ngoại hay người tội lỗi. Ðụng vào hay ăn vào là trở nên ô uế ngay. Trong những năm rao giảng trên đất Ítraen, Ðức Giêsu đã phạm nhiều điều cấm kỵ, đã phá đổ nhiều bức tường ngăn cách kẻ xấu - người tốt, dân Do Thái và dân ngoại, nam và nữ, nô lệ và tự do,... Ngài hồn nhiên đến với những người bị coi là ô uế, ăn uống, gần gũi họ, để làm họ nên sạch.

Thật ra, Ðức Giêsu chẳng phản đối gì chuyện rửa tay, nhưng Ngài thấy nó có vẻ giả hình, vì người ta chẳng để ý đến chuyện tẩy rửa trái tim. Rửa tay để được yên tâm, mãn nguyện, để tránh khỏi phải rửa tâm hồn vốn là điều khó hơn. Ðức Giêsu cho ta thấy cái ô uế thực sự lại không đến từ đụng chạm hay ăn uống. Cái ô uế đáng sợ nằm ngay trong trái tim mỗi người. Nó không từ ngoài vào, nhưng từ trong ra. Ngài kể ra 12 ý định xấu xa bắt nguồn từ trái tim, ý định xấu dẫn đến hành động không đẹp (cc. 21-22).

Cần trở về với trái tim của mình. Ðó không phải là một cuộc dạo chơi, nhưng là một thách đố dám nhìn cái tôi sau lớp mặt nạ. “Hãy tạo cho mình một trái tim mới” (Ed 18,31). Ðó là lệnh truyền của Ðức Chúa, nhưng con người chẳng thể tự mình thay tim. “Ta sẽ thanh tầy các ngươi. Ta sẽ ban cho các ngươi một trái tim mới” (Ed 36,25tt). Ðổi được trái tim là đổi được tất cả.

Lời Chúa hôm nay là một lời nhắc nhở Hội Thánh. Truyền thống, luật lệ và nghi thức là điều cần thiết, nhưng phải giữ điều cốt tủy của luật Chúa là yêu thương. Tôn kính Thiên Chúa qua phụng vụ là điều phải làm, nhưng phải đặt trái tim và cuộc sống mình trong đó. Chúng ta vẫn có thể lẫn lộn cái chính với cái phụ. “Xin mọi người nghe tôi nói đây và hiểu cho rõ” (c. 14). Lời Ðức Giêsu nhắn nhủ đám đông ngày xưa vẫn là Lời nói với chúng ta hôm nay.

Cha Antôn Nguyễn Cao Siêu S.J.