Lời Chúa – Mt 13,24-43 (hoặc Mt 13,24-30):
Khi ấy, Đức Giê-su kể cho dân chúng nghe một dụ ngôn khác: “Nước Trời ví như chuyện người kia gieo giống tốt trong ruộng mình. Khi mọi người đang ngủ, thì kẻ thù của ông đến gieo thêm cỏ lùng vào giữa lúa, rồi đi mất. Khi lúa mọc lên và trổ bông, thì cỏ lùng cũng xuất hiện. Đầy tớ mới đến thưa chủ nhà rằng: “Thưa ông, không phải ông đã gieo giống tốt trong ruộng ông sao? Thế thì cỏ lùng ở đâu mà ra vậy?” Ông đáp: “Kẻ thù đã làm đó!” Đầy tớ nói: “Vậy ông có muốn chúng tôi ra đi gom lại không?” Ông đáp: “Đừng, sợ rằng khi gom cỏ lùng, các anh làm bật luôn rễ lúa. Cứ để cả hai cùng lớn lên cho tới mùa gặt. Đến ngày mùa, tôi sẽ bảo thợ gặt: hãy gom cỏ lùng lại, bó thành bó mà đốt đi, còn lúa, thì hãy thu vào kho lẫm cho tôi.”
Đức Giê-su còn trình bày cho họ nghe một dụ ngôn khác. Người nói: “Nước Trời cũng giống như chuyện hạt cải người nọ lấy gieo trong ruộng mình. Tuy nó là loại nhỏ nhất trong tất cả các hạt giống, nhưng khi lớn lên, thì lại là thứ lớn nhất; nó trở thành cây, đến nỗi chim trời tới làm tổ trên cành được.”
Người còn kể cho họ một dụ ngôn khác: “Nước Trời cũng giống như chuyện nắm men bà kia lấy vùi vào ba thúng bột, cho đến khi tất cả bột dậy men.”
Tất cả các điều ấy, Đức Giê-su dùng dụ ngôn mà nói với đám đông; và Người không nói gì với họ mà không dùng dụ ngôn, hầu ứng nghiệm lời sấm của ngôn sứ: Mở miệng ra, tôi sẽ kể dụ ngôn, công bố những điều được giữ kín từ tạo thiên lập địa.
Bấy giờ, Đức Giê-su bỏ đám đông mà về nhà. Các môn đệ lại gần Người và thưa rằng: “Xin Thầy giải nghĩa dụ ngôn cỏ lùng trong ruộng cho chúng con nghe.” Người đáp: “Kẻ gieo hạt giống tốt là Con Người. Ruộng là thế gian. Hạt giống tốt, đó là con cái Nước Trời. Cỏ lùng là con cái Ác Thần. Kẻ thù đã gieo cỏ lùng là ma quỷ. Mùa gặt là ngày tận thế. Thợ gặt là các thiên thần. Vậy, như người ta nhặt cỏ lùng rồi lấy lửa đốt đi thế nào, thì đến ngày tận thế cũng sẽ xảy ra như vậy. Con Người sẽ sai các thiên thần của Người tập trung mọi kẻ làm gương mù gương xấu và mọi kẻ làm điều gian ác, mà tống ra khỏi Nước của Người, rồi quăng chúng vào lò lửa; ở đó, chúng sẽ phải khóc lóc nghiến răng. Bấy giờ người công chính sẽ chói lọi như mặt trời, trong Nước của Cha họ. Ai có tai thì nghe.”
Suy niệm:
Dụ ngôn cỏ lùng là một dụ ngôn chỉ có trong Tin Mừng Mát-thêu. Dụ ngôn này cũng thuộc loại khó hiểu, nên các môn đệ đã phải đến để xin Thầy Giê-su giải thích riêng tại nhà (Mt 13,36). Thầy Giê-su kể dụ ngôn người gieo giống để giải thích cho họ biết tại sao việc gieo vãi Lời Chúa lại không sinh trái ở một số người. Qua dụ ngôn cỏ lùng, Thầy lại muốn giải thích cho họ biết tại sao trong thế giới và trong Hội Thánh lại có những phần tử xấu. Tại sao lại có cuộc xung đột giữa cái tốt và cái xấu trên thế gian này?
“Cỏ lùng ở đâu mà ra vậy?” Câu hỏi của các đầy tớ ông chủ ruộng là câu hỏi ngàn đời của chúng ta. Khi thấy sự dữ tác oai tác quái trên mặt địa cầu, chúng ta vẫn thường hỏi câu đó: tại sao có cỏ lùng? tại sao có sự dữ? Chúng ta muốn biết nguyên nhân, gốc rễ của sự dữ đang xảy ra. Như các đầy tớ, chúng ta ngỡ ngàng khi thấy cỏ lùng trong ruộng lúa, khi lúa đã mọc lên và trổ bông.
“Kẻ thù đã làm đó !”, ông chủ trả lời. Ông chủ chỉ gieo giống tốt, vậy phải có một kẻ đã gieo cỏ lùng vô ruộng. Kẻ đó đã lén lút, lợi dụng bóng tối ban đêm, khi mọi người ngủ, để gieo cỏ lùng vào giữa lúa, rồi trốn đi. Kẻ đó là ma quỷ, là kẻ thù của Đức Ki-tô, ông chủ của cả thế giới. Hóa ra, không phải chỉ có một người gieo là ông chủ tốt lành. Còn có Xa-tan, kẻ chỉ muốn phá hoại ruộng lúa là thế giới. Xa-tan là nhân vật có thật, chứ không phải là chuyện hư cấu. Xa-tan là quỷ, là ác thần, nó có mặt và hoạt động trong cánh đồng thế giới. Nó hoạt động khéo léo, bí mật, gian manh và có tính phá hoại. Không dễ bắt gặp khi nó đang gieo cỏ lùng. Cỏ lùng là “con cái của ác thần”, của Xa-tan (Mt 13,38). Cỏ lùng là “mọi kẻ làm gương xấu, mọi kẻ làm điều gian ác” (Mt 13,41). Như vậy, Xa-tan đã biến người thường thành cỏ lùng, khi nó cám dỗ, lôi kéo, làm người ta sa ngã, ngả về phía nó và rốt cuộc, thành tay sai của nó để đi hại người khác. Chẳng ai tự bản chất là “con cái của ác thần”. Người ta thành con cái của ác thần khi nghe lời Xa-tan mà chối bỏ Chúa.
“Vậy ông có muốn chúng tôi đi gom cỏ lùng lại không?” Như lúa tốt phải sống chung với cỏ lùng, “con cái của Nước Trời” phải sống chung với “con cái của ác thần”: Đó là chuyện làm chúng ta khó chịu và muốn giải quyết ngay. Chúng ta muốn thửa ruộng chỉ gồm có lúa tốt. Chúng ta muốn thế giới và Hội Thánh chỉ gồm những người thánh thiện. Chúng ta muốn nhổ ngay mọi thứ xấu xa, vì biết cỏ lùng làm hại lúa. Nhưng đó lại không phải là ý của ông chủ. Ông không muốn nhổ cỏ lùng vì sợ gây hại cho cây lúa đang trổ bông. Ông nghĩ cứ để cả hai cùng lớn lên cho đến mùa gặt, khi ấy, có nhổ cỏ lùng và đốt đi cũng không muộn.
Dụ ngôn cỏ lùng cho thấy sự bao dung, kiên nhẫn của Chúa Giê-su. Ngài không trừng phạt trước ngày tận thế. Khi ấy, Ngài mới tống những kẻ làm điều gian ác ra khỏi Nước của Ngài. Như vậy, Ngài vẫn cho mọi người chúng ta thời gian hoán cải. Cỏ lùng chẳng bao giờ thành lúa tốt, nhưng “con cái của ác thần” có thể trở thành “con cái của Nước Trời”. Khi còn sống trên đời, ai cũng có thể trở thành con cái của Chúa và ai cũng có thể trở thành con cái của Xa-tan. Chúng ta là con cái Chúa, đừng biến mình thành cỏ lùng. Đừng để cỏ lùng lấn át chúng ta, làm chúng ta suy yếu, nhưng cuộc sống của chúng ta phải “chói lọi như mặt trời” (Mt 13,43), để có thể biến cỏ lùng thành lúa tốt.
Cha An-tôn Nguyễn Cao Siêu S.J.