Thiên Chúa quyền năng biểu lộ sự khôn ngoan qua các hành động của Người
1 Bấy giờ ông Gióp lên tiếng nói:
2 Các anh thật chỉ là con người!
Nhưng cùng với các anh, sự khôn ngoan sẽ chết.
3 Tôi đây, tôi cũng nghĩ được như các anh,
với các anh, tôi đâu thua kém gì, ai chẳng biết như vậy?
4 Thế mà bạn hữu đã nhạo cười tôi
là người đã từng khẩn cầu Thiên Chúa và được Người đáp lại.
Than ôi, người công chính vẹn toàn
lại trở nên trò cười cho thiên hạ!
5 “Người đã bất hạnh lại còn bị khinh chê!
Kẻ đã trượt chân còn bị xô thêm nữa.”
Những kẻ gặp may lành thường xử sự như thế.
6 Nhưng quân cướp lại sống bình an trong lều,
những kẻ chọc giận Thiên Chúa được mọi bề yên ổn,
và kẻ bắt Thiên Chúa phục vụ mình cũng thế!
7 Nhưng anh cứ hỏi súc vật, chúng sẽ chỉ giáo cho anh,
cứ hỏi chim trời, chúng sẽ cho anh biết.
8 Thú rừng sẽ chỉ giáo cho anh hay,
cá biển sẽ giải thích cho anh rõ.
9 Vì trong giống vật, có con nào lại không biết
rằng tay ĐỨC CHÚA đã làm nên những điều đó!
10 Chính Người nắm trong tay hồn của mọi sinh vật
cũng như hơi thở của tất cả người phàm.
11 Lẽ nào tai không phân biệt được lời nói,
và cổ họng không thưởng thức được món ăn?
12 Người tóc bạc được trí khôn ngoan,
bậc tuổi cao có tài thông hiểu.
13 Nhưng nơi Thiên Chúa có cả khôn ngoan lẫn sức mạnh,
mưu lược cũng như tài thông hiểu đều thuộc về Người.
14 Người phá hủy, chẳng ai xây lại được,
Người giam cầm, không ai cứu thoát nổi.
15 Người giữ nước lại, trời liền hạn hán,
Người thả nước ra, đất bị tan hoang.
16 Nơi Người có cả dũng lực lẫn tài trí,
kẻ lầm lạc cũng như người gây ra lầm lạc đều ở trong tay Người.
17 Người bắt các mưu sĩ phải đi chân đất,
làm cho các thẩm phán ra điên rồ.
18 Người gỡ bỏ cân đai của vua chúa
và bắt họ phải dùng khố thắt lưng.
19 Người bắt các tư tế phải đi chân đất
Người lật đổ những kẻ quyền uy.
20 Người làm cho nhà hùng biện mất cả tài ăn nói,
cho bậc lão thành chẳng còn óc biện phân.
21 Người đổ nhuốc nhơ xuống hàng quyền quý,
và nới lỏng dây lưng cho quân bạo tàn.
22 Người vạch trần những tối tăm bí ẩn,
phơi bày bóng tối tử thần ra ánh sáng.
23 Người làm cho các dân lớn mạnh rồi tiêu diệt,
để cho bành trướng rồi bắt phải lưu vong.
24 Người làm cho thủ lãnh của dân ra ngu muội,
bắt phải lang thang trong sa mạc không lối thoát.
25 Chúng mò mẫm trong tăm tối mịt mù,
lảo đảo như người thấm men say.
y. Trả lời cho ba người bạn, ông Gióp phủ nhận những gì họ nói. Ông ca ngợi Thiên Chúa quyền năng cai quản vũ trụ và có thể làm nên tất cả. Đường lối của Người khôn dò khôn thấu, không thể giải thích, vì là mầu nhiệm đối với con người. Trước hết, ông Gióp không nhận bài học khôn ngoan của các bạn (12,2-3) vì đối với ông đó chỉ là trò cười (12,4-6). Thực sự, theo ông, Thiên Chúa toàn năng đã sáng tạo muôn loài và vượt mọi khả năng của phàm nhân; Người coi thường tất cả những kẻ quyền thế trong thiên hạ (12,7-25). Xin các bạn đừng khuyên nhủ mình (13,1-5), ông Gióp tự biện hộ trước Thiên Chúa (13,6-12), cho dù gặp nguy hiểm (13,13-16) trong một vụ kiện phức tạp (13,17-22) Thiên Chúa phải biện minh cho sự nghiêm khắc của Người đối với ông Gióp khi xét xử ông (13,23-28). Thân phận con người khá thảm thương và cuộc đời họ khá vắn vỏi. Vì thế ước mong Thiên Chúa cho họ hưởng an vui trước khi biến mất mãi mãi (14,1-28).
a. Giọng châm biếm. Khôn ngoan của các bạn là thứ khôn vặt, không xuất phát tự Thiên Chúa.
b. Đáp lại câu nói của ông Xô-pha (11,12); lừa hoang cũng biết nghĩ!
c. Cc. 4-6 làm tắc nghẽn dòng tư tưởng giữa cc. 2-3 và 7 tt. Có lẽ được xen vào để biện hộ cho ông Gióp là người vô tội mà phải chịu đau khổ?
d. Cc. 7-10: giọng châm biếm: khôn ngoan của các bạn ông Gióp chỉ là sự hiểu biết tầm thường, ngay cả thụ tạo thấp nhất cũng có.
đ. Ám chỉ ông Xô-pha, vì đại từ ở số ít.
e. Câu này rất giống với Is 41,20, nên có học giả cho rằng sách Gióp lệ thuộc vào I-sai-a đệ nhị.
g. X. 34,14-15; Tv 104,29. Thiên Chúa làm chủ sinh mạng con người cũng như vạn vật. Chúng ta sống được là nhờ Chúa.
h. Đó là kinh nghiệm ngàn đời. Ông Gióp tỏ cho các bạn thấy họ chưa phải là người già, nên đừng tự phụ mình khôn ngoan.
i. Cc. 13-25 ca tụng Thiên Chúa: Nơi Người có “khôn ngoan, sức mạnh”, “mưu lược, tài thông hiểu”, “dũng lực, tài trí”. Người vượt xa hẳn điều ông Xô-pha nói ở trên (x. 11,7-9).
k. Thiên Chúa chứng tỏ sức mạnh của Người. Khi Người mở cống trời, thì mưa như thác đổ phá hủy mùa màng, nhà cửa, cây cối, v.v...
l. Có lẽ tác giả ám chỉ các nhà lãnh đạo chính trị đã sai lầm, nên đưa dân vào con đường lầm lạc.
m. Cc. 17-25: không phải riêng cho Ít-ra-en, mà tất cả các nước đều nhận sự chi phối của Thiên Chúa, Thiên Chúa hành động theo ý Người.
n. X. Is 20,2-4; Mk 1,8; 2 Sm 15,30; ở đây không phải là dấu tang chế, nhưng là bị giáng cấp và bất hạnh.
o. Đảo lộn giai cấp thống trị thành giai cấp vô sản. Cũng có thể hiểu: cảnh tù đày của các bậc vua chúa.
p. Mất óc biện phân, người già không còn khôn ngoan nữa.
q. Ở vùng Cận Đông, người ta mặc áo dài và rộng, nên khó làm việc hay chiến đấu, vì thế phải cột chặt lưng. Ở đây hiểu là Thiên Chúa ngăn cản kẻ bạo tàn hành động.
r. X. Kn 5,7. Ám chỉ cuộc lưu đày.