Phụng Vụ Lời Chúa Ngày 20/11/2025

₁₅ Hồi ấy, các viên chức của vua An-ti-ô-khô, những người có nhiệm vụ cưỡng bức người Do-thái chối đạo, đã tới thành Mô-đin để tế thần.₁₆ Nhiều người Ít-ra-en đã đến theo chúng. Nhưng ông Mát-tít-gia và các con thì họp lại thành nhóm riêng.₁₇ Các viên chức của vua lên tiếng nói với ông Mát-tít-gia rằng: “Ông là thủ lãnh, là người có danh giá, là bậc vị vọng trong thành này, lại được con cái và anh em ủng hộ.₁₈ Vậy xin mời ông tiến lên làm người đầu tiên thi hành chỉ dụ của đức vua, giống như tất cả các dân tộc, các người Giu-đa và những người còn ở lại Giê-ru-sa-lem đã làm. Rồi ông và các con sẽ được kể vào số bạn hữu đức vua, sẽ được danh giá, được nhiều vàng bạc và bổng lộc.”₁₉ Ông Mát-tít-gia lớn tiếng đáp lại: “Cho dù tất cả các dân tộc trong vương quốc của vua có nghe lời vua và ai cũng chối bỏ việc thờ phượng của cha ông mình và tuân theo lệnh vua,₂₀ thì tôi, các con tôi và anh em tôi, chúng tôi vẫn trung thành với Giao Ước của cha ông chúng tôi.₂₁ Không đời nào chúng tôi bỏ Lề Luật và các tập tục!₂₂ Chúng tôi sẽ không tuân theo lệnh vua mà bỏ việc thờ phượng của chúng tôi để xiêu bên phải, vẹo bên trái.”₂₃ Ông vừa dứt lời thì có một người Do-thái công khai tiến ra tế thần trên bàn thờ ở Mô-đin theo như chỉ dụ của vua.₂₄ Trước cảnh tượng đó, ông Mát-tít-gia bừng lửa nhiệt thành, ruột gan ông sôi sục, lòng đạo đức khiến ông nổi giận đùng đùng: ông nhào tới hạ sát hắn ngay tại bàn thờ.₂₅ Ông cũng giết luôn viên chức của vua có nhiệm vụ cưỡng bức người Do-thái tế thần. Rồi ông phá đổ bàn thờ.₂₆ Ông bừng lửa nhiệt thành đối với Lề Luật giống như ông Pin-khát trong vụ Dim-ri, con của Xa-lu.₂₇ Sau đó ông Mát-tít-gia rảo khắp thành và hô lớn tiếng: “Ai nhiệt thành với Lề Luật và tuân giữ Giao Ước, hãy theo tôi!”₂₈ Thế rồi, ông và các con trốn lên núi, bỏ lại trong thành tất cả tài sản.

₂₉ Bấy giờ, nhiều người Do-thái muốn sống công minh chính trực đã xuống hoang địa và lập cư tại đó.

₄₁ Khi ấy, Đức Giê-su đến gần Giê-ru-sa-lem và trông thấy thành, thì khóc thương₄₂ mà nói: “Phải chi ngày hôm nay ngươi nhận ra những gì đem lại bình an cho ngươi! Nhưng hiện giờ, điều ấy còn bị che khuất, mắt ngươi không thấy được.₄₃ Thật vậy, sẽ tới những ngày quân thù đắp lũy chung quanh, bao vây và công hãm ngươi tư bề.₄₄ Chúng sẽ đè bẹp ngươi và con cái đang ở giữa ngươi, và sẽ không để hòn đá nào trên hòn đá nào, vì ngươi đã không nhận biết thời giờ ngươi được Thiên Chúa viếng thăm.”

Người ta có thể khóc vì nhiều lý do. Khóc vì buồn thương, khóc vì tình yêu của mình bị từ chối, khóc vì tiếc nuối một điều tốt đẹp bị hủy hoại. Một người đàn ông khóc là chuyện không thường xảy ra. Chính vì thế, chúng ta ngỡ ngàng khi thấy Đức Giêsu khóc. Con Thiên Chúa nhập thể biết đến nỗi đau của phận người. Giọt nước mắt của Ngài cho thấy Ngài thật sự có một trái tim.

Đức Giêsu khóc khi đến gần và trông thấy thành phố Giêrusalem. Trong thành Giêrusalem có ngôi Đền thờ lộng lẫy (Lc 21,5). Đền thờ ấy là Đền thờ thứ hai được xây sau khi dân lưu đày trở về. Còn Đền thờ thứ nhất do Salômôn xây, đã bị quân Babylon phá hủy. Vua Hêrôđê Cả đã trùng tu và nới rộng Đền thờ thứ hai này. Công việc sửa sang kéo dài từ năm 20 TCN đến năm 64 mới hoàn tất. Vào thời gian này, người Do Thái nổi dậy chống lại quân Rôma. Vào lễ Vượt qua năm 70, thành phố bị vây hãm (c. 43). Đền thờ bị thiêu hủy sau tám mươi tư năm tu sửa. Đây là một bi kịch lớn mà Đức Giêsu đã linh cảm với nỗi đớn đau.

Bài Tin Mừng hôm nay nằm ngay sau biến cố Đức Giêsu lên Giêrusalem lần cuối (Lc 19,28). Ngài biết đây là lần cuối, nên giữa bầu khí tung hô của dân chúng, Đức Giêsu lại rơi vào nỗi đau buồn, xót xa. Ngài sẽ là vị ngôn sứ phải chết ở trong thành này (Lc 13,33). Như mọi người Do Thái khác, Đức Giêsu quý thành phố và Đền thờ. Thành phố Giêrusalem là thủ đô của đất nước. Đền thờ là nơi mỗi năm Ngài lên đó dự các lễ lớn đôi ba lần. Đây là nhà Cha của Ngài, là nhà cầu nguyện (Lc 2,49; 19,46). Nhưng mọi điều tốt đẹp Ngài đang thấy, có ngày sẽ đổ vỡ tan hoang. “Không để hòn đá nào trên hòn đá nào” (c. 44).

Thiên Chúa là Đấng đã đi thăm Dân Ítraen (Lc 1,68; 7,16; 19,44). Ngài thăm Dân Ngài qua Người Con là Đức Giêsu (Lc 1,78). Ngài đến thăm để đem ơn cứu độ, đem lại bình an (c. 42). Hôm nay Thiên Chúa vẫn tiếp tục đi thăm nhân loại. Ngài vẫn sai Con của Ngài đến với chúng ta để ban ơn bình an. Nhưng con người hôm nay có thể khép lòng, và để lỡ cơ hội quý báu. “Ngài đã đến nhà mình, nhưng người nhà chẳng chịu đón nhận” (Ga 1,11). Làm sao để mỗi Kitô hữu nhận ra thời điểm Ngài đến thăm mình? (c. 44).

Thế giới Tây phương hôm nay đang có khuynh hướng loại trừ Thiên Chúa. Họ nhân danh tự do tôn giáo để loại trừ tôn giáo ra khỏi đời sống xã hội. Nhưng không có Trời thì ai ở được với ai. Nhân loại bị kéo vào những cuộc chiến tranh, thù hận không lối thoát. Hãy để Thiên Chúa đi vào đời bạn và chi phối những chọn lựa của bạn. Chỉ trong Thiên Chúa, mọi sự mới có nền tảng vững bền. Nếu không, như Giêrusalem, chúng ta chỉ còn là những bức tường than khóc.

Cha Antôn Nguyễn Cao Siêu S.J.