Chương 13 - Sách Ma-ca-bê 1

V. ÔNG SI-MÔN LÀM THƯỢNG TẾ VÀ THỦ LÃNH DÂN DO-THÁI (143-134 TCN)

Ông Si-môn nắm quyền lãnh đạo

₁ Ông Si-môn được tin Try-phôn tập hợp đông đảo quân lính để kéo đi tiêu diệt đất Giu-đa.₂ Thấy dân chúng run rẩy hãi hùng, ông lên Giê-ru-sa-lem tập hợp dân chúng lại,₃ khuyến khích và nói với họ: “Hẳn anh em biết tất cả những gì tôi, anh em tôi và nhà cha tôi đã làm để bênh vực Lề Luật và Nơi Thánh, cùng những cuộc giao chiến, những nỗi ngặt nghèo chúng tôi đã trải qua.₄ Bởi vậy tất cả các anh em tôi đã chết vì Ít-ra-en, chỉ còn sót lại một mình tôi.₅ Vậy giờ đây, tôi đâu còn tiếc mạng sống mình dù gặp phải bất cứ cảnh gian nguy nào, vì tôi chẳng hơn gì các anh em tôi!₆ Trái lại, tôi sẽ báo thù cho dân tộc, cho Nơi Thánh, cho vợ con của anh em, bởi vì, do lòng thù ghét, tất cả các dân ngoại đã toa rập với nhau để tiêu diệt chúng ta.”₇ Vừa nghe những lời ấy, tinh thần dân chúng bừng lên như lửa;₈ họ lớn tiếng đáp lại rằng: “Chính ông là người chỉ huy chúng tôi thay thế cho ông Giu-đa và ông Giô-na-than em ông.₉ Xin ông lãnh đạo cuộc kháng chiến của chúng tôi. Những gì ông bảo chúng tôi, chúng tôi sẽ thi hành.”₁₀ Ông Si-môn đã quy tụ mọi người có khả năng chiến đấu. Ông vội vã hoàn thành công việc xây đắp tường lũy Giê-ru-sa-lem và tăng cường phòng thủ chung quanh thành,₁₁ rồi phái ông Giô-na-than, con ông Áp-sa-lôm, đưa một đạo quân đáng kể đến Gia-phô. Ông này đã trục xuất tất cả dân cư trong thành và ở lại đó.

Ông Si-môn đẩy lui Try-phôn khỏi miền Giu-đa

₁₂ Try-phôn rời Pơ-tô-lê-mai, cùng với đoàn quân đông đảo tiến vào đất Giu-đa, dẫn theo ông Giô-na-than đang bị giữ làm tù binh.₁₃ Ông Si-môn đóng trại ở Át-đi-đa, đối diện với cánh đồng.₁₄ Khi Try-phôn được tin ông Si-môn đã lên thay em là ông Giô-na-than và sắp sửa ra giao chiến với mình, liền sai sứ giả đến nói với ông Si-môn rằng:₁₅ “Ông Giô-na-than em ông mắc nợ kho tàng nhà vua một số bạc: món nợ này có liên quan đến các chức vụ của ông ấy. Vì thế, ông ấy đã bị chúng tôi bắt giữ.₁₆ Vậy nếu ông gửi cho chúng tôi ba ngàn ký bạc và hai người con trai của ông ấy làm con tin, để một khi được thả, ông ấy không chống lại chúng tôi, bấy giờ, chúng tôi sẽ thả ông ấy.”₁₇ Dù biết rằng chúng nói như thế là có ý lừa gạt, nhưng ông Si-môn vẫn cho lấy bạc và tìm hai đứa trẻ, vì sợ dân chúng căm phẫn₁₈ mà nói rằng: “Tại ông ấy không gửi bạc và các đứa trẻ cho Try-phôn mà ông Giô-na-than đã phải chết.”₁₉ Vậy ông đã gửi các đứa trẻ và ba ngàn ký bạc, nhưng Try-phôn đã lừa dối, không chịu thả ông Giô-na-than.₂₀ Sau đó, Try-phôn lên đường đi chiếm và tiêu diệt đất Giu-đa, theo đường vòng qua ngã A-đô-ra. Nhưng ông Si-môn và đoàn quân của ông bám sát Try-phôn trên đường di chuyển.₂₁ Cùng lúc, quân ở trong đồn phái các sứ giả đến gặp Try-phôn, giục ông ta đến gặp chúng qua ngã sa mạc và gửi lương thực cho chúng.₂₂ Try-phôn chuẩn bị tất cả kỵ binh của ông ta để ra đi. Nhưng hôm ấy tuyết rơi quá nhiều, nên ông ta đã không đến được vì có tuyết. Sau đó, ông ta ra đi, tới miền Ga-la-át.₂₃ Khi gần tới Bát-ca-ma, ông ta đã giết chết ông Giô-na-than; ông này được mai táng tại đó.₂₄ Đoạn Try-phôn trở về xứ sở.

Ông Giô-na-than được mai táng ở Mô-đin. Ông Si-môn xây mộ.

₂₅ Ông Si-môn sai người đem hài cốt ông Giô-na-than, em ông về, rồi mai táng ở Mô-đin, thành của tổ tiên ông.₂₆ Toàn dân Ít-ra-en khóc thương ông thảm thiết và để tang ông nhiều ngày.₂₇ Ông Si-môn xây trên mộ thân phụ và các anh em ông một đài tưởng niệm cao, ở xa cũng thấy, bằng đá nhẵn cả mặt trước lẫn mặt sau.₂₈ Ông dựng bảy kim tự tháp, từng đôi một đối diện nhau, để kính nhớ cha mẹ và bốn người anh em của ông.₂₉ Ông làm những cây cột lớn chung quanh các kim tự tháp để trang trí; trên những cây cột, ông đặt các bộ binh giáp để ghi nhớ muôn đời; bên các bộ binh giáp là những chiếc thuyền được chạm trổ, ai đang đi biển cũng nhìn thấy được.₃₀ Đó là ngôi mộ do ông Si-môn xây ở Mô-đin; ngôi mộ ấy vẫn còn cho tới ngày nay.

Vua Đê-mết-ri-ô II ủng hộ ông Si-môn

₃₁ Nhưng Try-phôn đã dùng thủ đoạn đối xử với vua An-ti-ô-khô còn non trẻ và đã giết vua.₃₂ Ông ta chiếm ngôi của vua An-ti-ô-khô, nắm quyền cai trị A-xi-a và gây ra biết bao thảm họa trong xứ.₃₃ Ông Si-môn xây dựng lại các pháo đài trong xứ Giu-đê, với những tháp cao chung quanh, với tường lũy kiên cố và các cửa có then cài. Ông cũng dự trữ lương thực trong các pháo đài ấy.₃₄ Rồi ông tuyển một số người và cử đi gặp vua Đê-mết-ri-ô để xin vua miễn thuế cho xứ Giu-đê, bởi vì mọi việc Try-phôn làm chỉ là để cướp bóc.₃₅ Để phúc đáp về những vấn đề ấy, vua Đê-mết-ri-ô viết cho ông bức thư như sau:

₃₆ “Vua Đê-mết-ri-ô gửi lời chào ông Si-môn là thượng tế và bạn hữu của vua cùng gửi lời chào các kỳ mục cũng như dân tộc Do-thái!₃₇ Chiếc triều thiên bằng vàng và cành lá cọ anh em gửi, chúng tôi đã nhận được; chúng tôi sẵn sàng làm hòa hẳn với anh em và viết cho các quan chức để họ miễn thuế cho anh em.₃₈ Tất cả những điều chúng tôi đã quy định cho anh em, nay vẫn còn giá trị; các pháo đài anh em đã xây cũng thuộc quyền anh em.₃₉ Chúng tôi miễn thứ cho anh em tất cả những sơ suất và lầm lỗi đã mắc phải từ trước đến nay, kể cả chiếc triều thiên mà anh em còn thiếu nợ; và nếu có thu khoản thuế nào khác ở Giê-ru-sa-lem, thì nay không thu nữa.₄₀ Những người nào trong anh em có khả năng đăng ký vào đội cận vệ của chúng tôi, thì những người ấy được đăng ký. Ước gì có hòa bình giữa chúng ta.”₄₁ Năm một trăm bảy mươi, dân Ít-ra-en đã được thoát khỏi ách thống trị của dân ngoại.₄₂ Dân bắt đầu ghi trên các văn thư và giao kèo: “Năm thứ nhất đời Si-môn, đại nhân, thượng tế, quân sư và thủ lãnh dân Do-thái.”

Ông Si-môn chiếm Ghe-de

₄₃ Bấy giờ, ông Si-môn đóng trại gần Ghe-de và cho các đạo quân bao vây thành; ông làm một cái tháp lăn và đưa đến tấn công thành. Ông đánh hạ và chiếm được một tháp.₄₄ Những người ở trong tháp lăn nhảy bổ vào thành, gây ra náo loạn lớn.₄₅ Dân cư trong thành cùng với vợ con leo lên tường lũy, áo xống tả tơi. Họ kêu lớn tiếng, van nài ông Si-môn, xin cầu hoà₄₆ và nói: “Xin ngài đừng xử với chúng tôi theo các việc gian ác của chúng tôi, nhưng theo lòng thương xót của ngài.”₄₇ Ông Si-môn đồng ý và không tấn công, nhưng trục xuất họ ra khỏi thành. Ông thanh tẩy những nhà nào có để ngẫu tượng, rồi tiến vào thành giữa tiếng hát thánh thi và lời ca chúc tụng.₄₈ Ông trừ khử mọi thứ ô uế và cho những ai tuân giữ Lề Luật được định cư trong thành, đoạn ông tăng cường phòng thủ thành và xây cất dinh thự cho mình tại đó.

Ông Si-môn đánh chiếm Đô Thị ở Giê-ru-sa-lem

₄₉ Bấy giờ, binh lính trong đồn ở Giê-ru-sa-lem bị ngăn cản không được ra vào miền ấy để mua bán; chúng thiếu thốn cực khổ và nhiều người trong bọn đã phải chết đói.₅₀ Chúng kêu cứu ông Si-môn xin cầu hòa và ông đã chấp thuận. Ông trục xuất chúng ra khỏi đó và thanh tẩy đồn quân cho sạch mọi điều nhuốc nhơ.₅₁ Người Do-thái vào đồn ngày mười ba tháng hai năm một trăm bảy mươi mốt, giữa tiếng ca mừng và những cành lá cọ phất phới, giữa tiếng hạc, tiếng cầm và tiếng não bạt vang rền, với tiếng hát thánh thi và thánh ca, bởi vì một kẻ thù ác hiểm đã bị loại ra khỏi Ít-ra-en.₅₂ Ông Si-môn quyết định là hằng năm phải cử hành ngày đó thật tưng bừng. Ông tăng cường phòng thủ Núi Đền Thờ dọc theo đồn quân, rồi chính ông và những người theo ông đến cư ngụ ở đó.₅₃ Sau đó, khi thấy người con là Gio-an đã trưởng thành, ông Si-môn liền đặt lên làm thống lãnh toàn thể quân đội. Ông này đã đến cư ngụ ở Ghe-de.