Lời Chúa – Mc 2,23-28:
Vào ngày sa-bát, Đức Giê-su đi băng qua một cánh đồng lúa. Dọc đường, các môn đệ bắt đầu bứt lúa. Người Pha-ri-sêu liền nói với Đức Giê-su: “Ông coi, ngày sa-bát mà họ làm gì kia? Điều ấy đâu được phép!” Người đáp: “Các ông chưa bao giờ đọc trong Sách sao? Ông Đa-vít đã làm gì, khi ông và thuộc hạ bị thiếu thốn và đói bụng? Dưới thời thượng tế A-bi-a-tha, ông vào nhà Thiên Chúa, ăn bánh tiến, rồi còn cho cả thuộc hạ ăn nữa. Thứ bánh này không ai được phép ăn ngoại trừ tư tế.”
Người nói tiếp: “Ngày sa-bát được tạo nên cho con người, chứ không phải con người cho ngày sa-bát. Bởi đó, Con Người làm chủ luôn cả ngày sa-bát.”
Suy niệm:
Các Ki-tô hữu gốc Do-thái của Giáo Hội sơ khai thường bị chê trách vì đã lơ là trễ nải trong việc giữ ngày sa-bát. Giữ ngày sa-bát là điều hết sức quan trọng đối với người theo Do-thái giáo. Ai vi phạm ngày này có thể bị xử tử (Xh 31,14), bị ném đá (Ds 15,32-36). Qua bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giê-su hẳn đã soi sáng cho vấn đề này. Câu chuyện xảy ra vào một ngày sa-bát. Khi thầy trò băng qua đồng lúa, các môn đệ đã bứt các bông lúa. Và hẳn họ đã vò lúa trong tay trước khi có thể ăn hạt bên trong.
Theo sách Đệ nhị luật (23,26) thì hành động này được phép làm: “Khi vào đồng lúa của người đồng loại, anh em có thể lấy tay bứt bông lúa.” Nhưng theo các kinh sư, điều này bị cấm làm trong ngày sa-bát, lý do là vì bứt lúa và vò trong tay cũng giống với hành vi gặt và xay lúa, mà gặt và xay lúa là một trong ba mươi chín việc không được phép làm ngày sa-bát. Từ đó, người Pha-ri-sêu kết luận việc các môn đệ bứt lúa là phạm đến luật Mô-sê. Ngày nay, chúng ta có thể buồn cười về chuyện này, nhưng nó nói lên việc các kinh sư vì sợ người ta phạm luật nên sau này đã thêm thắt những quy định tỉ mỉ chi li.
Đức Giê-su đã trả lời người Pha-ri-sêu bằng cách trưng dẫn chuyện vua Đa-vít. Trong truyền thống Do-thái, vua này thường được coi là đạo đức mẫu mực. Đa-vít đã làm điều không được phép làm, đó là ăn bánh tiến (x. 1 Sm 21,1-6). Bánh này gồm mười hai ổ lớn được đặt trước nhà tạm (x. Lv 24,5-9). Vào mỗi ngày sa-bát, bánh mới được thay, bánh cũ chỉ dành cho các tư tế. Khi kể câu chuyện về vua Đa-vít, Đức Giê-su muốn cho thấy rằng nếu Đa-vít và các thuộc hạ có thể được miễn giữ luật liên quan đến bánh thánh, thì Đức Giê-su và các môn đệ trong trường hợp nào đó cũng có thể được miễn giữ ngày sa-bát thánh (x. 1 Mcb 2,34-38).
Theo Đức Giê-su, ngày sa-bát được tạo ra cho loài người, chứ không phải ngược lại. Người Pha-ri-sêu có lẽ đã quên đi mục đích của việc giữ luật ngày sa-bát. Thiên Chúa lập nên ngày sa-bát để loài người có thời gian nghỉ ngơi hầu nhớ đến công trình tạo dựng và giải phóng của Ngài (Đnl 5,14-15). Ngày sa-bát đúng là ngày của Chúa, dành cho Chúa, nhưng nó cũng là ngày cho loài người sau sáu ngày làm việc vất vả.
Ngày nay, chúng ta không còn giữ ngày sa-bát nữa, nhưng giữ ngày Chúa Nhật, ngày của Chúa. Cám ơn vị nào đã lần đầu tiên dùng từ này để chỉ ngày đầu tiên của tuần. Trong thế giới quá cạnh tranh hiện nay, chúng ta cần được nhắc nhở về chuyện nghỉ ngơi để sống cho mình, cho nhau và cho Chúa. Ngày Chúa Nhật là thời gian tuyệt vời để sống cả ba chiều kích ấy.
Cha An-tôn Nguyễn Cao Siêu S.J.