Lời Chúa – Mt 5,43-48:
Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng: “Anh em đã nghe Luật dạy rằng: Hãy yêu đồng loại và hãy ghét kẻ thù. Còn Thầy, Thầy bảo anh em: hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi anh em. Như vậy, anh em mới được trở nên con cái của Cha anh em, Đấng ngự trên trời, vì Người cho mặt trời của Người mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất chính. Vì nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương mình, thì anh em nào có công chi? Ngay cả những người thu thuế cũng chẳng làm như thế sao? Nếu anh em chỉ chào hỏi anh em mình thôi, thì anh em có làm gì lạ thường đâu? Ngay cả người ngoại cũng chẳng làm như thế sao? Vậy anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện.”
Suy niệm:
“Tại sao anh lại bắn tôi khi cả hai chúng ta đều tin vào sự hiện hữu của một Thiên Chúa duy nhất.” Đó là một câu trong lá thư Đức Thánh Cha Gio-an Phao-lô định gửi cho anh Ali Agca, người đã ám sát ngài vào ngày 13-5-1981 tại Rô-ma. Nhưng ngài đã đích thân thăm anh trong tù năm 1983, và đã tha thứ cho anh. Vào Đại Năm Thánh 2000, ngài đã xin Tổng Thống Ý cho anh được ân xá. Điều đáng nói là anh đã chẳng bao giờ công khai xin ngài tha lỗi.
“Hãy yêu đồng loại và hãy ghét kẻ thù” (c. 43). Thật ra Luật Mô-sê không dạy ghét kẻ thù, nhưng ghét kẻ thù của Thiên Chúa là chuyện có trong các thánh vịnh. “Lạy Chúa kẻ ghét Ngài làm sao con không ghét?… Con ghét chúng, ghét cay ghét đắng, chúng trở thành thù địch của chính con” (Tv 139,21-22). Đức Giê-su dạy các môn đệ yêu kẻ thù (c. 44), Nhưng vào sau năm 70, kẻ thù của các môn đệ là ai? Là quân xâm lược Rô-ma, là thế giới dân ngoại đang bắt đạo (Mt 10,22). Là những người đồng hương thuộc hội đường đang ngược đãi các Ki-tô hữu. Là những ai không phải là anh em, nghĩa là những ai không tin Đức Giê-su.
Đức Giê-su mời ta vượt qua khuynh hướng tự nhiên là chỉ yêu kẻ yêu mình. Tình yêu Ki-tô vươn đến cả những kẻ ghét và làm hại mình nữa. Hãy yêu kẻ thù, nhưng yêu lại không phải là một tình cảm tự nhiên. Yêu là một thái độ của lòng nhân được diễn tả bằng những hành động cụ thể. Yêu là cầu nguyện cho kẻ bách hại, là chào hỏi và chúc bình an cho họ. “Tôi luôn cầu nguyện cho người anh em đã bắn vào tôi”, Đức Gio-an Phao-lô II đã tuyên bố như thế sau khi hồi phục. Yêu kẻ thù làm chúng ta được ơn trở nên con cái Cha trên trời (c. 45), trở nên giống Cha là Đấng ban mặt trời và mưa cho kẻ bất chính. Trở nên con cái Cha là tiến trình dài một đời, xuyên qua những hành vi yêu thương vượt trên tự nhiên. Cha yêu mọi người chẳng trừ ai bằng một tình yêu vô điều kiện. Chúng ta được mời gọi trở nên hoàn thiện như Cha nhờ yêu kẻ thù như Cha đã yêu họ (c. 48).
Kẻ thù cũng là anh em tôi, vì họ cũng là con được Cha yêu như tôi. Chúng ta nên nghĩ đến những kẻ thù của mình, ở rất gần mình, những người mình không muốn chào hỏi hay nhìn mặt, chỉ muốn nguyền rủa. Tôi sẽ làm gì để bày tỏ tình yêu tha thứ đối với họ trong Mùa Chay này?
Cha An-tôn Nguyễn Cao Siêu S.J.