Thánh Grê-gô-ri-ô Cả, Giáo hoàng, Tiến sĩ Hội Thánh, lễ nhớ
Lời Chúa – Lc 6,1-5:
Vào một ngày sa-bát, Đức Giê-su đi băng qua một cánh đồng lúa; các môn đệ bứt lúa, vò trong tay mà ăn. Nhưng có mấy người Pha-ri-sêu nói: “Tại sao các ông làm điều không được phép làm ngày sa-bát?”
Đức Giê-su trả lời: “Các ông chưa đọc chuyện này trong Sách sao? Ông Đa-vít đã làm gì khi ông và thuộc hạ đói bụng? Ông vào nhà Thiên Chúa lấy bánh tiến mà ăn và cho thuộc hạ ăn. Thứ bánh này, chỉ có tư tế mới được ăn mà thôi.” Rồi Người nói: “Con Người làm chủ ngày sa-bát.”
Suy niệm:
“Tại sao các ông lại ăn uống với bọn thu thuế và quân tội lỗi?” “Tại sao môn đệ ông lại không ăn chay?” “Tại sao môn đệ ông không chịu rửa tay khi dùng bữa?” Mấy người Pha-ri-sêu có vẻ thích đặt những câu hỏi tại sao. Và trong bài Tin Mừng hôm nay, họ lại đặt một câu hỏi nữa: “Tại sao các ông làm điều không được phép làm trong ngày sa-bát?”
Câu chuyện đơn giản như sau: Thầy Giê-su và các môn đệ đi ngang qua một cánh đồng lúa chín. Các môn đệ đói nên bứt những bông lúa, vò trong tay cho vỏ tróc ra mà ăn. Hành vi này được phép làm, dựa theo sách Đệ nhị luật (23,26). Nhưng vì đó là ngày sa-bát, nên lại không được phép làm. Thật ra, sách Xuất hành chỉ cấm gặt lúa vào ngày sa-bát thôi (34,21). Nhưng truyền thống đã dựng thêm một hàng rào bảo vệ, bằng cách coi bứt lúa cũng là một hình thức gặt lúa. Bởi thế, các môn đệ bị coi là đã vi phạm luật giữ ngày sa-bát.
Thầy Giê-su lại một lần nữa bênh vực học trò của mình. Ngài bắt đầu câu trả lời bằng việc đưa các ông Pha-ri-sêu về với Kinh Thánh. Chẳng lẽ những người trí thức như họ mà đã không đọc chuyện này rồi sao. Đó là chuyện vua Đa-vít và thuộc hạ đói bụng, đã được ăn “bánh thánh”, khi họ đến đền thờ Nốp, gặp tư tế A-khi-me-léc (1 Sm 21,2-7). Vị tư tế này đã cho họ ăn thứ bánh đặt trước nhan Đức Chúa (Xh 25,30) mà chỉ tư tế mới được phép ăn (c. 4; Lv 24,9), khi 12 bánh cũ của tuần trước được thay bằng bánh mới vào ngày sa-bát. A-khi-me-léc đã làm điều không được phép, vì bánh thường không còn. Đứng trước cơn đói của Đa-vít, ông đã không quay đi vì nệ luật. Đức Giê-su dùng câu chuyện này để bênh các môn đệ đang đói của Ngài, dù nó không liên quan gì đến chuyện giữ ngày sa-bát. Như tư tế A-khi-me-léc, Ngài cũng không quay đi vì nệ luật. Hơn nữa, Ngài khẳng định mình là chủ ngày sa-bát (c. 5). Đức Giê-su không dẹp bỏ ngày sa-bát, nhưng đặt nó ở dưới quyền của Ngài. Chính Ngài cho ta biết cách giữ ngày sa-bát theo đúng ý Thiên Chúa.
Tội nghiệp các môn đệ bị đói, vì họ đã bỏ mọi sự mà theo Thầy Giê-su. Họ chấp nhận bữa đói bữa no với một vị Thầy lang thang đây đó, sống hoàn toàn nhờ lòng tốt của người nghe. Mấy bông lúa có là gì để tránh cái cồn cào trong ruột. Thầy Giê-su đã từng nếm cái đói, và thèm một trái vả (Mc 11,13). Thầy đã từng khát và xin nước của người phụ nữ (Ga 4,7). Bởi đó, Thầy hiểu được cái đói khát hành hạ con người mọi thời.
Mọi luật lệ được đặt ra để phục vụ con người và thăng tiến nó. Đôi khi, chúng ta phải nhìn lại những luật đã quen giữ từ lâu để điều chỉnh lại cho phù hợp với những nhu cầu mới của con người. Làm sao để luật không đè bẹp, nhưng nâng đỡ con người sống tốt hơn? Làm sao để khi áp dụng luật, tôi vẫn giữ được sự mềm mại của tình yêu?
Cha An-tôn Nguyễn Cao Siêu S.J.