Lời Chúa – Lc 14,1.7-11:
Một ngày sa-bát kia, Đức Giê-su đến nhà một ông thủ lãnh nhóm Pha-ri-sêu để dùng bữa: họ cố dò xét Người. Người nhận thấy khách dự tiệc cứ chọn cỗ nhất mà ngồi, nên nói với họ dụ ngôn này: “Khi anh được mời đi ăn cưới, thì đừng ngồi vào cỗ nhất, kẻo lỡ có nhân vật nào quan trọng hơn anh cũng được mời, và rồi người đã mời cả anh lẫn nhân vật kia phải đến nói với anh rằng: “Xin ông nhường chỗ cho vị này. Bấy giờ, anh sẽ phải xấu hổ mà xuống ngồi chỗ cuối. Trái lại, khi anh được mời, thì hãy vào ngồi chỗ cuối, để cho người đã mời anh phải đến nói: “Xin mời ông bạn lên trên cho. Thế là anh sẽ được vinh dự trước mặt mọi người đồng bàn. Vì phàm ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên.”
Suy niệm:
Khi thấy các khách dự tiệc có khuynh hướng chọn ngồi chỗ nhất, Đức Giê-su đưa ra một lời khuyên đối với họ (cc. 8-10). Mới nghe những lời khuyên này, ta có cảm tưởng đây chỉ là những lời dạy cách ứng xử khôn khéo. Nên chọn ngồi chỗ cuối, vì nếu chủ tiệc sắp xếp lại chỗ ngồi theo thứ bậc, bạn có cơ hội được mời lên chỗ trên. Thà ngồi dưới rồi được đưa lên, còn hơn ngồi trên mà bị kéo xuống. Như thế, ngồi chỗ cuối rốt cuộc chỉ là một hành động giả vờ nhằm che giấu tham vọng muốn được ngồi lên trên. Ngồi chỗ cuối chỉ là để tránh một sự xấu hổ, sỉ nhục và nhắm tới một vinh dự trước mặt mọi người đồng bàn (cc. 9-10). Đức Giê-su có ý khuyên dạy người ta như thế không? Chắc là không.
Qua dụ ngôn đơn sơ và có thể gây hiểu lầm trên đây (c. 7), Đức Giê-su muốn nói với khách dự tiệc một điều quan trọng hơn nhiều. Bài ca Magnificat đã nói đến một sự đảo ngược lớn lao sẽ xảy ra: Chúa dẹp tan kẻ kiêu căng, hạ bệ người quyền thế, đuổi kẻ giàu sang, nhưng nâng cao kẻ khiêm nhường, ban dư đầy cho người nghèo đói (1,51-53). Các Mối “Phúc cho” và “Khốn cho” cũng nói lên sự đảo ngược này. Phúc cho người nghèo, người đói, người khóc than. Khốn cho người giàu, người no, người được ca tụng (6,20-26). Dụ ngôn anh La-da-rô và ông nhà giàu là một minh họa về điều đó (16,19-31). Trong câu cuối của bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giê-su cũng nói lên sự đảo ngược ấy khi Nước Thiên Chúa đến. “Ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống. Còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên” (c. 11). Bị hạ xuống trong bữa tiệc thật là điều hổ nhục. Nhưng bị Thiên Chúa hạ xuống trong ngày sau hết thì kinh khủng hơn nhiều. Nỗi hổ nhục sẽ muôn đời còn mãi.
Để thực hành lời khuyên của Đức Giê-su cho đúng đắn, thánh Basiliô cho ta một soi sáng như sau: “Chúng ta phải để cho chủ tiệc lo chuyện xếp chỗ các khách mời. Như thế, chúng ta mới nâng đỡ lẫn nhau trong nhẫn nhục và bác ái, đối xử với nhau trong sự kính trọng, xa tránh mọi tìm kiếm hư danh và khoe khoang. Chúng ta không giả vờ khiêm tốn. Bởi lẽ thích tranh chấp và cãi vã là dấu hiệu kiêu ngạo còn lớn hơn chuyện ngồi ghế đầu khi phải ngồi chỉ vì vâng phục.” Ki-tô hữu vẫn phải đối diện với cám dỗ của tham vọng và quyền uy. Ngấm ngầm hay lộ liễu, những tranh giành ảnh hưởng vẫn xảy ra. Trong lòng, ai cũng nghĩ mình xứng đáng hơn người khác. Việc thèm muốn vinh dự, chức tước đã gây bao chia rẽ trong Giáo Hội. Chỉ mong tôi thực sự hạ mình trước anh em tôi.
Cha An-tôn Nguyễn Cao Siêu S.J.