Lời Chúa – Lc 16,9-15:
Khi ấy, Ðức Giê-su nói với các môn đệ rằng: “Phần Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: hãy dùng Tiền Của bất chính mà tạo lấy bạn bè, phòng khi hết tiền hết bạc, họ sẽ đón rước anh em vào nơi ở vĩnh cửu. Ai trung tín trong việc rất nhỏ, thì cũng trung tín trong việc lớn; ai bất lương trong việc rất nhỏ, thì cũng bất lương trong việc lớn. Vậy nếu anh em không trung tín trong việc sử dụng Tiền Của bất chính, thì ai sẽ tín nhiệm mà giao phó của cải chân thật cho anh em? Và nếu anh em không trung tín trong việc sử dụng của cải của người khác, thì ai sẽ ban cho anh em của cải dành riêng cho anh em?”
“Không gia nhân nào có thể làm tôi hai chủ, vì hoặc sẽ ghét chủ này mà yêu chủ kia, hoặc sẽ gắn bó với chủ này mà khinh dể chủ nọ. Anh em không thể vừa làm tôi Thiên Chúa, vừa làm tôi Tiền Của được.”
Người Pha-ri-sêu vốn ham hố tiền bạc, nên nghe các điều ấy, thì cười nhạo Đức Giê-su. Người bảo họ: “Các ông là những kẻ làm ra bộ công chính trước mặt người đời, nhưng Thiên Chúa thấu biết lòng các ông, bởi vì điều cao trọng đối với người đời lại là điều ghê tởm trước mặt Thiên Chúa.”
Suy niệm:
Khi muốn nói đến sức mạnh của đồng tiền, người ta thường nói: tiền là tiên là phật,… Đức Giê-su còn nói mạnh hơn nữa: đồng tiền còn có thể là chúa của con người, bắt con người làm tôi. Ngay cả các Ki-tô hữu, những người đã thuộc về Thiên Chúa, và chỉ muốn phụng sự một mình Ngài, cũng bị cám dỗ để đi hàng hai, bắt cá hai tay. Họ nghĩ mình có thể làm tôi đồng thời cả Thiên Chúa lẫn Tiền Của, nhờ đó được cả đời sau lẫn đời này. Đức Giê-su cho thấy điều đó chỉ là một ảo tưởng (c. 13). Phải chọn một trong hai, vì không thể yêu và gắn bó với cả hai.
Tôi muốn phục vụ ai bây giờ? Thiên Chúa hay Tiền Của? Lúc đầu, hẳn nhiên tôi muốn Tiền Của phục vụ tôi. Nhưng sau đó, Tiền Của trở thành một vị chúa bắt tôi làm nô lệ. Ma-môn (Tiền Của) trong tiếng Do-thái cổ có thể có nghĩa là điều mà ta cậy dựa. Khi Tiền Của trở thành chỗ dựa vững chắc và bảo đảm cho tôi, nó sẽ chiếm lấy chỗ của Thiên Chúa. Nếu chúng ta thực sự yêu mến và gắn bó với Thiên Chúa, thế nào chúng ta cũng phải ghét bỏ và khinh dể Tiền Của (c. 13), nghĩa là dứt khoát đặt nó dưới Thiên Chúa.
Thánh Phanxicô Assisi đã trả lại bộ quần áo đang mặc cho người cha. Thánh Inhaxiô Loyola đã đổi bộ đồ quý phái cho một người ăn xin. Bước đường theo Chúa của các bậc thánh nhân thường bắt đầu bằng hành vi từ bỏ mọi vướng víu vật chất. Người thanh niên giàu có cũng được mời bán tất cả để cho kẻ nghèo. Thắng được cám dỗ của vật chất và tiền bạc, là một thách đố lớn cho mọi cá nhân và tập thể, đạo cũng như đời. Chúng ta vẫn có nguy cơ thờ lạy Ma-môn, ngẫu tượng của mọi thời đại.
Làm sao để tiền của trở nên đầy tớ của chúng ta, để ta có thể sử dụng nó như đường vào Nước Trời? Bill Gates, người giàu nhất thế giới vào năm 2009 với tài sản 40 tỷ đô. Ông đã nghỉ điều hành công ty Microsoft để cùng vợ dành nhiều thời gian hơn cho việc xây dựng quỹ từ thiện. Quỹ hàng chục tỷ đô này đã giúp người nghèo, bệnh nhân ở khắp nơi, và Bill Gates biết cách làm cho quỹ này lớn thêm mãi. Dù không phải là một Ki-tô hữu đi lễ mỗi sáng Chúa Nhật, nhưng ông cho ta thấy hình ảnh của một người không quá bám vào của cải.
Ki-tô hữu không hẳn phải là người khố rách áo ôm, nhưng chắc chắn phải là người siêu thoát với sức hấp dẫn của tiền bạc. Trung tín trong việc rất nhỏ, và trong việc sử dụng của cải của tha nhân, đó là điều Đức Giê-su nhắn nhủ ta khi sống trong nền kinh tế thị trường. Làm sao để Thiên Chúa, chứ không phải Tiền Của, thực sự làm chủ đời ta?
Cha An-tôn Nguyễn Cao Siêu S.J.