Lời Chúa – Lc 4,16-30:
Khi ấy, Đức Giê-su đến Na-da-rét, là nơi Người sinh trưởng. Người vào hội đường như Người vẫn quen làm trong ngày sa-bát, và đứng lên đọc Sách Thánh. Họ trao cho Người cuốn sách ngôn sứ I-sai-a. Người mở ra, gặp đoạn chép rằng: Thần Khí Chúa ngự trên tôi, vì Chúa đã xức dầu tấn phong tôi, để tôi loan báo Tin Mừng cho kẻ nghèo hèn. Người đã sai tôi đi công bố cho kẻ bị giam cầm biết họ được tha, cho người mù biết họ được sáng mắt, trả lại tự do cho người bị áp bức, công bố một năm hồng ân của Chúa.
Đức Giê-su cuộn sách lại, trả cho người giúp việc hội đường, rồi ngồi xuống. Ai nấy trong hội đường đều chăm chú nhìn Người. Người bắt đầu nói với họ: “Hôm nay đã ứng nghiệm lời Kinh Thánh quý vị vừa nghe.” Mọi người đều tán thành và thán phục những lời hay ý đẹp thốt ra từ miệng Người.
Họ bảo nhau: “Ông này không phải là con ông Giu-se đó sao?” Người nói với họ: “Hẳn là các ông muốn nói với tôi câu tục ngữ: Thầy lang ơi, hãy chữa lấy mình! Tất cả những gì chúng tôi nghe nói ông đã làm tại Ca-phác-na-um, ông cũng hãy làm tại đây, tại quê ông xem nào!” Người nói tiếp: “Tôi bảo thật các ông: không một ngôn sứ nào được chấp nhận tại quê hương mình.
“Thật vậy, tôi nói cho các ông hay: vào thời ông Ê-li-a, khi trời hạn hán suốt ba năm sáu tháng, cả nước phải đói kém dữ dội, thiếu gì bà góa ở trong nước Ít-ra-en; thế mà ông không được sai đến giúp một bà nào cả, nhưng chỉ được sai đến giúp bà góa thành Xa-rép-ta miền Xi-đôn. Cũng vậy, vào thời ngôn sứ Ê-li-sa, thiếu gì người phong hủi ở trong nước Ít-ra-en, nhưng không người nào được sạch, mà chỉ có ông Na-a-man, người xứ Xy-ri thôi.”
Nghe vậy, mọi người trong hội đường đầy phẫn nộ. Họ đứng dậy, lôi Người ra khỏi thành -thành này được xây trên núi. Họ kéo Người lên tận đỉnh núi, để xô Người xuống vực. Nhưng Người băng qua giữa họ mà đi.
Suy niệm:
Trong bài Tin Mừng hôm nay, thánh Lu-ca kể chuyện Đức Giê-su đến giảng tại hội đường Na-da-rét vào một ngày sa-bát (c. 16). Mặc dù trước đó, Ngài đã giảng dạy tại Ca-phác-na-um và nhiều nơi khác (cc. 15.23), nhưng thánh Lu-ca đã cố ý đặt cuộc gặp gỡ đặc biệt giữa Ngài với những người đồng hương ở ngay đầu sứ vụ công khai.
Đây là nơi Đức Giê-su tuyên bố chương trình sắp tới của Ngài. Chương trình ấy được gói trong những câu trích dẫn từ Sách ngôn sứ I-sai-a. Được thụ thai bởi quyền năng Thánh Thần (Lc 1,35) và được lãnh nhận Thần Khí khi chịu phép rửa (Lc 3,22), Đức Giê-su đã được xức dầu để lãnh nhận sứ mạng làm ngôn sứ. Sứ mạng này chủ yếu là loan báo Tin Mừng cho người nghèo. Loan báo Tin Mừng là động từ hay được Lu-ca sử dụng (4,43; 7,22; 8,1;…). Tin Mừng này trước hết dành cho người nghèo theo nghĩa đen, nghĩa là những người không có thu nhập cao, không đủ ăn, đủ mặc.
Ai là người nghèo nữa dưới mắt của Đức Giê-su? Đó là những người nghèo tự do, phải chịu cảnh giam cầm. Họ có thể là những người bị tù đày chỉ vì không có tiền trả nợ. Đó là những người nghèo sức khỏe, họ bị coi là chịu sự trói buộc của Xa-tan (Lc 13,16), Đó là những người nghèo đời sống tâm linh, họ phạm tội nên thấy mình xa cách Thiên Chúa và cộng đoàn. Đức Giê-su đến để giải thoát những người nghèo này khỏi áp bức. Ngài kéo họ ra khỏi cảnh nô lệ và trả lại tự do cho họ. Chính vì thế, Tin Mừng của Nước Thiên Chúa luôn đem lại niềm vui. Đức Giê-su đã loan báo: Phúc cho anh em là những kẻ nghèo khó (Lc 6,20). Ngài đã chữa bệnh cho những kẻ ốm đau thân xác, đã mở mắt người mù để họ thấy ánh sáng của ơn cứu độ. Ngài cũng đã giao du và ăn uống với những tội nhân để đưa chiên lạc trở về.
Bởi đó, thời của Đức Giê-su là Năm hồng ân, Năm Thánh. Lời giảng của Đức Giê-su bước đầu đã được dân làng thán phục. Họ có vẻ hãnh diện vì một người trong làng được lừng lẫy tiếng tăm. Nhưng Đức Giê-su không muốn mình bị chi phối bởi dân làng. Ngài không muốn bị buộc phải dành chút ưu tiên nào cho Na-da-rét (c. 23). Đức Giê-su còn nhìn xa hơn đến sứ vụ nơi dân ngoại (cc. 25-27). Ngài nhắc đến hai vị ngôn sứ trong Cựu Ước là Ê-li-a và Ê-li-sa. Hai vị này đã giúp bà góa ở Xi-đôn và tướng Na-a-man ở Xy-ri. Dân Na-da-rét phẫn nộ và định giết Đức Giê-su khi Ngài nói rằng Thiên Chúa chỉ sai hai ngôn sứ ấy đến với dân ngoại mà thôi.
Thế giới hôm nay giàu hơn, nhưng vẫn còn lắm người nghèo như xưa. Nghèo vì thiếu những điều kiện sống cơ bản, thiếu những quyền lợi căn bản. Nghèo vì chưa được nghe biết về Đức Giê-su, hay nghèo vì đã gạt Thiên Chúa ra khỏi đời mình. Loan báo Tin Mừng là làm con người thực sự thêm giàu có. Khi đọc Tin Mừng Lu-ca và cả sách Công vụ Tông đồ dưới ánh sáng từ bài Tin Mừng hôm nay, chúng ta sẽ thấy Đức Giê-su từ từ thực hiện những gì Ngài đã tuyên bố. Trong bài này, ta cũng thấy bóng dáng cả cuộc đời tương lai của Ngài: được đón nhận lúc đầu, nhưng rồi bị khước từ, và cuối cùng bị giết chết.
Cha An-tôn Nguyễn Cao Siêu S.J.