Lời Chúa – Mt 7,15-20:
Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng: “Anh em hãy coi chừng các ngôn sứ giả, họ đội lốt chiên mà đến với anh em; nhưng bên trong, họ là sói dữ tham mồi. Cứ xem họ sinh hoa quả nào, thì biết họ là ai. Ở bụi gai, làm gì có nho mà hái? Trên cây găng, làm gì có vả mà bẻ? Nên hễ cây tốt thì sinh quả tốt, cây xấu thì sinh quả xấu. Cây tốt không thể sinh quả xấu, cũng như cây xấu không thể sinh quả tốt. Cây nào không sinh quả tốt, thì bị chặt đi và quăng vào lửa. Vậy, cứ xem họ sinh hoa quả nào, thì biết họ là ai.”
Suy niệm:
Thời nào Hội Thánh cũng có những ngôn sứ giả. Họ mang dáng dấp là người của Chúa, người nói lời Chúa. Họ hấp dẫn quần chúng và có nhiều người chạy theo. Đức Giê-su dạy ta phải coi chừng họ (c. 15). Ngài dùng một hình ảnh quen thuộc để nói lên mối nguy cơ này. Các ngôn sứ giả đội lốt chiên tốt lành mà đến với dân Chúa. Nhưng thực chất, họ là sói dữ tham mồi. Cái khó là nhận ra bộ mặt thật của họ để không bị đánh lừa. Không nhận ra họ là sói, chúng ta có thể dễ làm mồi cho họ.
Đức Giê-su dùng một hình ảnh khác để chỉ cho ta cách phân biệt chiên với sói: hình ảnh quả và cây. Cây nào sinh quả ấy: đó là một nguyên tắc bất biến. “Có ai hái được nho ở bụi gai, hay hái vả trên cây găng không?” (c. 16). Hẳn là không rồi. Cây tốt ắt sinh quả tốt, cây bị sâu ắt sinh quả chẳng ra gì (c. 17). Hơn nữa, Đức Giê-su còn mạnh mẽ khẳng định: cây tốt không thể sinh quả xấu, và cây xấu không thể sinh quả tốt được (c. 18). Chính vì thế, cứ nhìn quả thì biết cây. Cứ nhìn những công việc do một người làm, ta sẽ biết người ấy là ai (cc. 16.20). Những môn đệ đích thực của Đức Giê-su hẳn sẽ sinh quả tốt, đó là sống công chính như giáo huấn của Bài Giảng trên núi. Còn những ngôn sứ giả bị lộ mặt nạ qua đời sống bất chính của họ.
Chuyện ngôn sứ giả đã có từ xưa trong Cựu ước. Ở Cô-rin-tô, thánh Phao-lô đã phải vất vả đối đầu với những kẻ mà ngài gọi là tông đồ giả, đội lốt tông đồ của Đức Ki-tô. Ngài còn thêm: “Lạ gì đâu! Vì chính Xa-tan cũng đội lốt thiên thần sáng láng!” (2 Cr 11,13-14). Như thế, các tín hữu phải cảnh giác để phân biệt chân và giả, đặc biệt là trong thời Hội Thánh gặp khủng hoảng khó khăn. Họ phải tỉnh táo để khỏi bị dáng vẻ bên ngoài hay lý luận mê hoặc. Điều cần lưu tâm là đời sống công chính của vị ngôn sứ.
Trong thư gửi tín hữu Ga-lát, thánh Phao-lô cho chúng ta một tiêu chuẩn để nhận ra hoa quả nào là bắt nguồn từ Thần Khí (5, 22). Đó là bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín,… Và ngài gọi những điều ngược lại là hành động của xác thịt, như hận thù, bất hòa, nóng giận, tranh chấp, chia rẽ, bè phái,… (5, 20). Sống trong một thế giới phẳng và đa nguyên, người Ki-tô hữu hôm nay chịu ảnh hưởng mạnh mẽ và nhanh chóng bởi nhiều nguồn thông tin đến từ nhiều người. Những tiêu chuẩn của Đức Giê-su hay của thánh Phao-lô vẫn còn nguyên giá trị. Tuy nhiên, chúng ta cần có thời gian để phân định quả xấu, quả tốt; và cũng cần có thời gian để nhận ra đâu là sói, đâu là chiên.
Cha An-tôn Nguyễn Cao Siêu S.J.