Bài 7. Thiên Chúa thiết lập Giao Ước và ban Lề Luật
I. LỜI CHÚA
Thiên Chúa phán: “Các ngươi thấy Ta đã mang các ngươi như trên cánh chim bằng mà đem đến với Ta. Vậy giờ đây, nếu các ngươi thực sự nghe tiếng Ta và giữ giao ước của Ta, thì giữa hết mọi dân, các ngươi sẽ là sở hữu riêng của Ta. Ta sẽ coi các ngươi là một vương quốc tư tế, một dân thánh dành riêng cho Ta”. Toàn dân nhất trí đáp lại: “Mọi điều Đức Chúa phán bảo, chúng tôi xin làm theo” (Xh 19,4-8).
II. TRÌNH BÀY
Khi ra khỏi Ai Cập, Ítraen còn là toán dân ô hợp, vô tổ chức. Cần phải chỉnh đốn lại, tập cho họ biết sống cộng đồng. Vì thế, Thiên Chúa thiết lập với họ giao ước và ban lề luật:
1. Thiết lập giao ước
Dân Thiên Chúa được hình thành từng bước. Bước quan trọng đầu tiên là thiết lập GIAO ƯỚC. Giao ước là lời cam kết đôi bên về một việc nào đó, bao gồm quyền lợi và nghĩa vụ đôi bên phải thực hiện cho nhau.
Thiên Chúa đã thiết lập với Ítraen một giao ước tại núi Xinai. Theo giao ước này, Thiên Chúa nhận Ítraen làm dân riêng của Người, còn Ítraen tuyên nhận Thiên Chúa là Chúa độc nhất phải tôn thờ và vâng phục.
Đây là giao ước do sáng kiến của Thiên Chúa đối với Ítraen, tuy không bình đẳng, nhưng vẫn là giao ước đủ tính pháp lý vì có sự chấp nhận rõ rệt và tự do từ phía Ítraen: “Mọi điều Đức Chúa phán bảo, chúng tôi xin làm theo” (Xh 19,8). Đây còn là lời cam kết quan trọng chi phối cả đời sống tôn giáo lẫn chính trị của Ítraen: vận mệnh thịnh suy của dân tộc này tùy thuộc mức độ tuân giữ lời cam kết ấy.
Lịch sử chứng minh: nhiều lần Ítraen tỏ ra bất trung với giao ước. Do đó, một giao ước mới sẽ thiết lập với toàn thể loài người trong Máu Chúa Kitô (x. Lc 11,25).
2. Ban lề luật
Cùng với việc thiết lập giao ước nhận Ítraen làm dân riêng, Thiên Chúa ban lề luật để dân sống hạnh phúc. Lề luật này được chép trong Ngũ thư gồm các giáo huấn, mệnh lệnh và ý định của Thiên Chúa.
Nhờ lề luật, Ítraen biết cách thờ Thiên Chúa là Chúa độc nhất, biết tôn kính danh Người; nhờ lề luật, Ítraen học cách cư xử với tha nhân, thảo kính cha mẹ, yêu thương mọi người, tôn trọng danh dự và tài sản người khác, biết bảo trọng bản thân là “hình ảnh Thiên Chúa”.
Như vậy, luật được ban bố để hướng dẫn cách sống cụ thể của toàn dân cũng như từng cá nhân. Luật được đặt ra vì hạnh phúc loài người. Ai giữ luật, người ấy đi trong đường lối của Thiên Chúa, gặt hái được niềm vui và hạnh phúc cho chính mình, như lời Thánh Kinh: “Xin cho tôi vững bước đi trên nẻo đường lệnh truyền vì nó là nguồn vui sống của tôi” (Tv 119,35).
III. BÀI HỌC
Hỏi: Thiên Chúa đã ký kết gì với Ítraen?
Trả lời: Thiên Chúa đã ký kết với Ítraen một GIAO ƯỚC tại núi Xinai.
Hỏi: Thiên Chúa cam kết những gì với Ítraen?
Trả lời: Thiên Chúa cam kết nhận Ítraen làm dân riêng của Người, chăm sóc và hướng dẫn vận mệnh toàn dân.
Hỏi: Ítraen cam kết gì với Thiên Chúa?
Trả lời: Ítraen cam kết tôn thờ Thiên Chúa là Chúa độc nhất và vâng giữ mọi luật Người truyền.
Hỏi: Luật Môsê được ghi chép ở đâu?
Trả lời: Luật Môsê được ghi chép trong Ngũ thư, tức là 5 cuốn sách đầu của bộ Thánh Kinh: Sáng thế, Xuất hành, Dân số, Lêvi và Đệ nhị luật.
Hỏi: Luật Môsê gồm những gì?
Trả lời: Luật Môsê gồm các giáo huấn, mệnh lệnh và ý định của Thiên Chúa, giúp dân biết cách tôn thờ Thiên Chúa, cư xử với tha nhân và chính mình.
IV. THÁI ĐỘ SỐNG
Qua giao ước Xinai, tôi nhận biết Thiên Chúa đã buộc Ítraen phải trung thành với Người. Tôi quyết tâm thực hiện mọi lời cam kết.
V. CẦU NGUYỆN
Lạy Chúa, Chúa đã tỏ cho con biết giao ước và lề luật của Chúa. Con biết giao ước và lề luật đó thật tốt lành. Xin giúp con thành tâm yêu mến và thi hành giới răn Chúa.